Γράφει ο Χρήστος Αγοραστός
Η Επιτροπή παρουσίασε το Όραμά της για τη γεωργία και τα τρόφιμα, έναν φιλόδοξο χάρτη πορείας για το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων στην Ευρώπη. Ο χάρτης πορείας διαμορφώνει το πλαίσιο για ένα ελκυστικό, ανταγωνιστικό, ανθεκτικό, προσανατολισμένο στο μέλλον και δίκαιο αγροδιατροφικό σύστημα για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές γεωργών και επιχειρήσεων αγροδιατροφικών προϊόντων.
Η περαιτέρω απλούστευση των πολιτικών και η μεγαλύτερη διείσδυση της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης αποτελούν προαπαιτούμενα για όλες τις δράσεις που περιγράφονται στο Όραμα. Εντός του 2025 η Επιτροπή θα προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων απλούστευσης για το ισχύον γεωργικό νομοθετικό πλαίσιο, μαζί με μια ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ για τη γεωργία με σκοπό να στηρίξει τη μετάβαση σε μια ψηφιακά συμβατή γεωργία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε σχετικά: «Οι γεωργοί μας είναι στο επίκεντρο του συστήματος παραγωγής τροφίμων της ΕΕ. Χάρη στην καθημερινή και σκληρή δουλειά τους, έχουμε όλοι μας ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα. Ωστόσο, οι γεωργοί μας είναι αντιμέτωποι με τις εντεινόμενες προκλήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της κλιματικής αλλαγής. Γι’ αυτό, παρουσιάζουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που καθιστά τη γεωργία πιο ελκυστική, πιο ανθεκτική και πιο βιώσιμη.»
Το Όραμα προβλέπει τέσσερις τομείς προτεραιότητας:
- Ένας ελκυστικός τομέας: Η γεωργία πρέπει να έχει την αναγκαία σταθερότητα ώστε να προσελκύει νέους ανθρώπους να εισέλθουν στο επάγγελμα, π.χ. προσφέροντας δίκαια εισοδήματα και καλύτερα στοχευμένη δημόσια στήριξη. Επίσης, οι νέοι και οι νέες πρέπει να υποστηριχθούν ενεργά για να αντλήσουν τα οφέλη από την καινοτομία και τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, όπως τα πιστωτικά μόρια εκπομπών και τα πιστωτικά μόρια φυσικού περιβάλλοντος, ως συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος. Η Επιτροπή δεσμεύεται ότι οι γεωργοί δεν θα αναγκάζονται να πωλούν συστηματικά τα προϊόντα τους κάτω από το κόστος παραγωγής και θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα γι’ αυτό, μεταξύ άλλων αναθεωρώντας την οδηγία για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Επίσης, το 2025 η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια στρατηγική γενεακής ανανέωσης, με συστάσεις όσον αφορά με τα μέτρα που απαιτούνται τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο για την αντιμετώπιση των εμποδίων στην είσοδο νέων και νεοεισερχόμενων ανθρώπων στο επάγγελμα.
- Ένας ανταγωνιστικός και ανθεκτικός τομέας: Η ΕΕ θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια και κυριαρχία με διάφορους τρόπους. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες θα χρησιμοποιηθούν στο έπακρο, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των Ευρωπαίων γεωργών. Το Όραμα ανταποκρίνεται επίσης στα αιτήματα των γεωργών, των πολιτών και της κοινωνίας συνολικά για ισχυρότερη ευθυγράμμιση των προτύπων παραγωγής για τα εισαγόμενα προϊόντα, ώστε να υπάρχει εγγύηση ότι τα φιλόδοξα πρότυπα της ΕΕ δεν συνεπάγονται ανταγωνιστικό μειονέκτημα, ενώ παράλληλα συνάδουν με τους διεθνείς κανόνες. Για τον λόγο αυτό, το 2025 η Επιτροπή θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο που θα έχει η ύπαρξη μεγαλύτερης συνοχής στα πρότυπα σχετικά με τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην ΕΕ και την καλή μεταχείριση των ζώων. Επιπλέον, η αυστηρή επιβολή και οι έλεγχοι των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων παραμένουν αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Η Επιτροπή θα εστιάσει ακόμα περισσότερο στο ζωικό κεφάλαιο, ώστε να προστατεύσει το μέλλον του τομέα μακροπρόθεσμα.
- Ένας τομέας ανθεκτικός στις μελλοντικές εξελίξεις: Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης έχει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Το Όραμα αναγνωρίζει την ανάγκη να συνδυαστεί η δράση για το κλίμα με την επισιτιστική ασφάλεια και τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας. Οι γεωργοί θα πρέπει να ανταμείβονται όταν υιοθετούν φιλικές για τη φύση πρακτικές. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα εξετάσει με προσοχή το ενδεχόμενο περαιτέρω απαγόρευσης της χρήσης φυτοφαρμάκων εάν δεν υπάρξουν εναλλακτικές λύσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα και θα εξορθολογίσει την πρόσβαση στα βιοφυτοφάρμακα στην αγορά της ΕΕ. Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης ένα σύστημα οικειοθελούς συγκριτικής αξιολόγησης, την «πυξίδα βιωσιμότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις», ώστε να βοηθήσει τους γεωργούς να μετρούν και να βελτιώνουν τις επιδόσεις τους σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης. Επίσης, θα καταρτιστεί μια στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων ώστε να καλυφθεί η πιεστική ανάγκη για αποδοτικότερες χρήσεις του νερού.
- Δίκαιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις αγροτικές περιοχές: Η Επιτροπή θα υποβάλει επικαιροποιημένο αγροτικό σχέδιο δράσης ώστε οι αγροτικές περιοχές να παραμείνουν ζωντανές, λειτουργικές και άρρηκτα συνδεδεμένες με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της ΕΕ. Επίσης, θα δρομολογηθεί ένας ετήσιος διάλογος για τα τρόφιμα με ευρύ φάσμα παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, των γεωργών, της βιομηχανίας και των δημόσιων αρχών, ώστε να βρεθούν λύσεις σε ζητήματα όπως η οικονομική προσιτότητα των τροφίμων και η καινοτομία. Επίσης, στο μέλλον, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά το ζήτημα της σπατάλης τροφίμων και της ανταπόκρισης στις ανησυχίες της κοινωνίας σχετικά με την καλή μεταχείριση των ζώων.
Όσον αφορά το αύριο, η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασης για το ΠΔΠ, θα είναι απλούστερη και πιο στοχευμένη, με μεγαλύτερη στήριξη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων και με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους γεωργούς και τους γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Η προτεραιότητα θα δοθεί στα κίνητρα και όχι στους όρους.
Το Όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα προτάθηκε ως πρωτοβουλία προτεραιότητας για τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της παρούσας Επιτροπής, με επικεφαλής τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο Φίτο και τον επίτροπο Χάνσεν, υπό την καθοδήγηση της προέδρου φον ντερ Λάιεν. Με βάση την έκθεση του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας στην ΕΕ και σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γεωργίας και Τροφίμων, το Όραμα αποσκοπεί στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας του γεωργικού τομέα και του τομέα τροφίμων στην ΕΕ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου, οι πολίτες της Ένωσης στη συντριπτική τους πλειονότητα συμφωνούν ότι η εξασφάλιση σταθερού ανά πάσα στιγμή εφοδιασμού τροφίμων στην ΕΕ είναι αναγκαία.
Η ΠΚΜ στην έκθεση “PLMA AMSTERDAM 2025”
