ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΟ ΣΕΡΡΩΝ Διαβάζω ή μελετώ…; Γράφει ο Αθανάσιος Ανδρικάκης
Συχνά ακούμε: «’Έχεις να διαβάσεις», ή « Δεν θα βγω, έχω διάβασμα».
Διάβασμα ή μελέτη;
Διαβάζω κάτι και δεν πειράζει αν το ξεχάσω όλο ή χάσω κάποιες λεπτομέρειες.
Διαβάζω λοιπόν ένα περιοδικό, αλλά μελετώ ένα μάθημα.
Μελετώ όμως σημαίνει συγκεντρώνομαι, κρατάω σημειώσεις, δοκιμάζω τεχνικές απομνημόνευσης.
Η ικανότητα της σωστής μελέτης δεν είναι κάποιο μυστηριώδες χάρισμα που μπορεί να το έχουν κάποιοι λίγοι ενώ κάποιοι δεν μπορούν να το αποκτήσουν.
Αν σκεφτούμε ένα χόμπι που έχουμε, το χρόνο και το ενδιαφέρον που αφιερώνουμε,
αλλά και ο τρόπος που ασχολούμαστε με αυτό έχουμε ήδη τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αποδοτικής μελέτης,
αφού το πραγματικό ενδιαφέρον – επειδή κάνουμε κάτι που αγαπάμε- είναι και το βασικό της μυστικό.
Αλλιώς, πρέπει να ισορροπήσουμε ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική ώστε να συνεχίσουμε τη μελέτη συμπεριφερόμενοι σαν ενήλικες και όχι σαν παιδιά.
Η ταχύτητα με την οποία μελετάμε εξαρτάται από το λεξιλόγιο που διαθέτουμε και την αποφασιστικότητά μας να προχωρήσουμε παρά τις δυσκολίες.
Κι αν τότε αποφασίζουμε να τακτοποιήσουμε το γραφείο μας,
να ξύσουμε τα μολύβια, ν’αλλάξουμε θέση στο γραφείο ή στην καρέκλα είναι κάποια από τα αναρίθμητα τεχνάσματα που σκαρώνει το υποσυνείδητό μας για αναβάλουμε τη στιγμή που θα πρέπει να αρχίσουμε σοβαρά τη μελέτη.
Το να διαβάζουμε πάλι ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα μηχανικά και υποσυνείδητα δεν ωφελεί.
Μερικά άτομα βέβαια έχουν κάποια δυσκολία να μάθουν ή να πιστέψουν κάτι που το ακούν ή το διαβάζουν μόνο μία φορά.
Τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων λαμβάνουν υπόψη τους αυτή την παραξενιά της ανθρώπινης φύσης επαναλαμβάνοντας το ίδιο πράγμα πολλές φορές.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως δεν πρέπει να διαβάζουμε δεύτερη και τρίτη φορά κάτι που είναι αξιόλογο.
Αν τώρα πρόκειται για άρθρο και θέλουμε να διαλέξουμε τα σημαντικότερα, συνήθως αυτά βρίσκονται στην πρώτη και στην τελευταία παράγραφο.
Η πρώτη περιέχει το κεντρικό θέμα και η τελευταία τα συμπεράσματα του συγγραφέα.
Το ίδιο γίνεται και με τις παραγράφους.
Η πρώτη και η τελευταία πρόταση κάθε παραγράφου συνήθως είναι πιο σημαντικές από τις ενδιάμεσες.
Μετά έρχεται η λειτουργία της μνήμης που συνδέει όλα όσα διαβάσαμε.
Όταν τα καινούρια συσχετίζονται με αυτά που γνωρίζουμε περνάμε από το απλό διάβασμα στη μελέτη.
Ο συνειρμός των ιδεών στη λειτουργία της μνήμης, μας κάνει να θυμόμαστε τα νέα πράγματα,
ενώ η μελέτη ενός καινούργιου μαθήματος ή μιας νέας ξένης γλώσσας είναι δύσκολη.
Κι αν κάποιος είναι οπτικός τύπος καλύτερα να μελετάει πάντα από την ίδια πηγή ώστε να έχει πάντα τα ίδια οπτικά ερεθίσματα,
ενώ αν είναι ακουστικός ή κιναισθητικός μαθαίνει καλύτερα ακούγοντας τους ήχους των λέξεων ή γράφοντας αυτές.
Συνήθως μελετάμε πολύ όταν έχουμε εξετάσεις ώστε με τις κατάλληλες τεχνικές να ικανοποιήσουμε τον εξεταστή και να μη πάει χαμένος ο κόπος τόσων μηνών.
Η μελέτη ενός μαθήματος μπορεί να γίνει με δύο τεχνικές ανάλογα με το είδος του, θεωρητικό ή πρακτικό.
Ας δούμε τώρα κάποιες τεχνικές μελέτης για ένα πρακτικό μάθημα, τα Μαθηματικά.
Ένα μάθημα που απαιτεί κριτικό πνεύμα και όχι παπαγαλία.
Ακόμη και στην απομνημόνευση τύπων πρέπει πρώτα να έχουμε κατανοήσει τη λειτουργία και τη χρησιμότητά τους.
- Μελετάμε λοιπόν αργά, προσεκτικά και ποτέ δεν προχωράμε στο επόμενο αν δεν έχουμε κατανοήσει το προηγούμενο
- Συνδέουμε τις ενότητες μεταξύ τους ώστε να βγαίνει νόημα και σημειώνουμε οτιδήποτε καινούργιο ή παράξενο συναντάμε.
- Μαθαίνουμε απέξω τεχνικές και μεθοδολογίες καθώς επίσης τύπους, ιδιότητες, ορισμούς, και κανόνες μαζί με τις ερμηνείες τους ενώ σε κάθε ενότητα διαβάζουμε εκτός από τη θεωρία, τα παραδείγματα και τις εφαρμογές.
- Σε περίπτωση που δεν μπορούμε να λύσουμε μια άσκηση ( ελάχιστος χρόνος ενασχόλησης 20 λεπτά) κρατάμε όλα όσα γράψαμε ώστε να τα συζητήσουμε αργότερα.
- Τελειώνοντας τη θεωρία και τις ασκήσεις δεν παραλείπουμε να κάνουμε μια σύντομη επανάληψη στο τέλος της ημέρας για έλεγχο των γνώσεων που αποκτήσαμε. Μια επανάληψη εξίσου χρήσιμη και στο τέλος κάθε κεφαλαίου.
Κι αν στην αρχή όλα αυτά φαίνονται δύσκολα δεν χρειάζεται απογοήτευση.
Όσο περνάει ο καιρός με συστηματική προσπάθεια θα γίνονται ολοένα και πιο εύκολα ώστε θα έρθει εκείνη η μέρα που θα μας κάνει να απορούμε:
«Γιατί κάποτε με δυσκόλευαν;»
