Σημαντική επιτάχυνση της γήρανσης του πληθυσμού, ειδικά στις ηπειρωτικές περιοχές της χώρας, καταγράφεται στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.
Η πληθυσμιακή ομάδα των πολιτών άνω των 65 ετών αυξήθηκε κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες στο σύνολο της χώρας την τελευταία 20ετία, ενώ το ίδιο διάστημα υπερδιπλασιάστηκε το ποσοστό των άνω των 85 ετών.
Μάλιστα, η δημογραφική γήρανση παρουσιάζει αξιοσημείωτες διακυμάνσεις στα διαφορετικά γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας, με συγκεκριμένες περιοχές να απειλούνται με ερημοποίηση.
Αυτό δείχνει η ανάλυση των δεδομένων με βάση τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τον πληθυσμό την 1/1/2020, την οποία έκαναν ο καθηγητής Δημογραφίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Βύρων Κοτζαμάνης, ο καθηγητής του τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, Βασίλης Παππάς, και η υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Μυρσίνη Φωτοπούλου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο πληθυσμός της χώρας μεταπολεμικά αυξήθηκε κατά 2,99 εκατομμύρια (7,69 εκατ. το 1951, 10,68 εκατ. το 2021).
Η αύξηση αυτή προήλθε αποκλειστικά από την αύξηση των 19 ετών και άνω, καθώς το πλήθος των 0-19 ετών μειώθηκε κατά 890 χιλιάδες περίπου, ενώ αντιθέτως οι 20 ετών και άνω αυξήθηκαν κατά 3,93 εκατομμύρια (+84% σε σχέση με το 1951). Ανάμεσα στο 1951 και το 2021, όμως, οι άνω των 65 ετών, καθώς και οι άνω των 85 ετών αυξήθηκαν πολύ ταχύτερα: το πλήθος της πρώτης ομάδας υπέρ-τετραπλασιάσθηκε και αυτό των 85+ πολλαπλασιάστηκε επί 12,5, τη στιγμή που οι 20-64 ετών αυξήθηκαν μόνον κατά 51%.
Η αύξηση της δημογραφικής γήρανσης στην Ελλάδα, όπως και σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, οφείλεται σε δυο, βασικά, παράγοντες: στην αύξηση του μέσου όρου ζωής και στη μείωση της γονιμότητας.
«Το φαινόμενο δεν καταγράφεται μόνο αυτήν την δεκαετία.
Η κρίση αυτή υπάρχει εδώ και δεκαετίες με την έλλειψη περιφερειακής πολιτικής, την έλλειψη οικογενειακής πολιτικής.
Δεν έγινε τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση για δεκαετίες ή λαμβάνονταν μέτρα χωρίς νόημα, όπως η πρόωρη συνταξιοδότηση γυναικών με ανήλικα παιδιά.
Όταν ήρθαν μαζικά οι μετανάστες στις δεκαετίες του ’90 και του 2000, κάλυψαν το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
Το ζήτημα είναι ανησυχητικό γενικά και ιδιαίτερα σε κάποιες περιοχές, όπου δεν φαίνεται να μπορεί να αναστραφεί η κατάσταση.
Και πάμε στο εσωτερικό της χώρας όπου υπάρχουν τρομερές ανισότητες με περιοχές που είναι πολύ πάνω από τον μέσο όρο.
Όταν μειώνονται οι άνθρωποι της παραγωγικής και αναπαραγωγικής ηλικίας και περισσότερα παιδιά να κάνουν, δεν θα αλλάξει κάτι.
Θα φτάσουν λοιπόν κάποιες περιοχές σε ένα σημείο σε μία δεκαετία ένας στους δύο να είναι πάνω από 65 ετών.
Δεν είναι, συνεπώς, θέμα δημογραφικής πολιτικής
Αν η πολιτεία δεν ανακόψει τη φυγή των νέων και δεν δώσει κίνητρα για να εγκατασταθούν νέοι, οι περιοχές αυτές θα οδηγηθούν σε … ερημοποίηση!
