Σήμερα, Τετάρτη 10 Ιανουαρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2024 τιμάται η μνήμη του Γρηγορίου επισκόπου Νύσσης, του Δομετιανού επισκόπου Μελιτινής, του Μαρκιανού πρεσβυτέρου και οικονόμου της Μεγάλης Εκκλησίας και Αμμωνίου.
Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, δεν έχει γιορτή κάποιο γνωστό όνομα.
Άγιος Γρηγόριος Επίσκοπος Νύσσης
Ο Γρηγόριος Νύσσης (335 – 394) ήταν χριστιανός Μικρασιάτης επίσκοπος Νύσσης από το 372 έως το 376 και από το 378 έως τον θάνατό του.
Τιμάται ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία, την Καθολική Εκκλησία, την Ανατολίτικη Ορθοδοξία, τον Λουθηρανισμό και την Αγγλικανική Εκκλησία.
Είναι ένας από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας.
Γεννήθηκε γύρω στο 335.
Ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου, της Οσίας Μακρίνης και αδελφικός φίλος του Γρηγορίου του Θεολόγου.
Το 372 έγινε επίσκοπος της πόλης Νύσσα της Καππαδοκίας.
Είχε ενεργό ανάμειξη σε ζητήματα θεολογικά και πολιτικά.
Συμμετείχε στις Συνόδους της Αντιοχείας το 379 και της Β’ Οικουμενικής στην Κωνσταντινούπολη.
Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει ομιλίες με εξηγητικό και δογματικό περιεχόμενο, καθώς και επιτάφιους λόγους με λογοτεχνικές αξιώσεις.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης από ορισμένους ερευνητές θεωρείται περισσότερο φιλόσοφος παρά θεολόγος, καθώς καταφέρνει να επεξηγήσει και φιλοσοφικά πολλές θεολογικές έννοιες.
Έχει ειπωθεί ότι «μπόρεσε καλύτερα απ’ όλους να μεταφυτεύσει στο εσωτερικό του χριστιανικού κόσμου την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας», ενώ επηρεάστηκε σημαντικά από το έργο του Ωριγένη.
Η αφομοιωτική αυτή ικανότητά του και η εκλεκτική χρήση φιλοσοφικών ιδεών και όρων, λειτούργησε επικουρικά στη θεολογία του Γρηγορίου με τη χρήση τους ως δομικό υλικό.
Ο Γρηγόριος συνέχισε την τριαδολογία και την πνευματολογία του αδελφού του Βασιλείου, όπως και τη χριστολογία του Γρηγορίου Θεολόγου αλλά προχωρώντας αυτές σε εύρος και βάθος.
Με τη θεολογία του περί εκπόρευσης του αγίου Πνεύματος, απέκλεισε τη δυτική χρήση του filioque ( ζήτημα Φιλιόκβε) από τη διδασκαλία της ανατολικής χριστιανικής Εκκλησίας.
Προετοίμασε επίσης, τη θεολογία της “υποστατικής ενώσεως” των δύο φύσεων του Χριστού με τη χρήση των όρων “ἀσυγχύτως”, “ἀτρέπτως”, “ἀδιαιρέτως” οι οποίοι επικυρώθηκαν στην Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο το 451 στη Χαλκηδόνα.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως
Θεῖον γρήγορσιν, ἐνδεδειγμένος, στόμα σύντονον, τῆς εὐσέβειας, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Γρηγόριε τὴ γὰρ σοφία τῶν θείων δογμάτων σου, τῆς Ἐκκλησίας εὐφραίνεις τὸ πλήρωμα. Πάτερ ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
Εορτολόγιο 9 Ιανουαρίου: Ποιοι γιορτάζουν σήμερα
Την Κυριακή 14 Ιανουαρίου οι Τερπνιώτες κόβουν την πατροπαράδοτη Βασιλόπιτα
