Η μνήμη του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστού τιμάται σήμερα 7 Ιανουαρίου.
Έθιμα
Στον Άγιο Πρόδρομο της Χαλκιδικής λαμβάνει χώρα το δρώμενο των Φούταρων. Την παραμονή των Φώτων, νεαροί άντρες λένε τα κάλαντα, μαζεύοντας κρέας, λουκάνικα και χρήματα και την ημέρα τ’ Αι – Γιαννιού χορεύουν στην πλατεία του χωριού.
Όταν κάνουν διάλειμμα, τρέχουν να πάρουν από ένα ρόπαλο και όταν ξαναμπαίνουν στο χορό, πετούν τα ρόπαλα ψηλά, σφυρίζοντας με όλη τους τη δύναμη για να σηματοδοτήσουν το τέλος του εορταστικού Δωδεκαημέρου.
Στη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής, το διήμερο των Φώτων και τ’ Αι – Γιαννιού αναβιώνουν τα έθιμα της καμήλας και του γάμου της Μανιώς. Και τα δύο έχουν ιστορικές ρίζες από την εποχή της τουρκοκρατίας και αφορούν την απαγωγή μιας Χριστιανής κοπέλας από τον γιο του Τούρκου αγά και το τέχνασμα για να την αρπάξει ο αγαπητικός της και να την παντρευτεί, που δεν ήταν άλλο από το ομοίωμα μιας καμήλας, στο οποίο κρύβει την αγαπημένη του μαζί με τους φίλους του που τον βοηθούν στο εγχείρημά του.
Την ημέρα των Φώτων γίνεται η αναπαράσταση του γεγονότος. Έξι άνδρες μπαίνουν κάτω από ένα ομοίωμα καμήλας και κουνώντας κουδούνια και τραγουδώντας, βαδίζουν ρυθμικά. Την επομένη ημέρα, τ’ Αι Γιαννιού, στήνεται ο Γάμος της Μανιώς, δηλαδή της κοπέλας που απελευθερώθηκε, και αναπαριστάται ο γάμος της, με παραδοσιακή μουσική, όπου κυριαρχούν οι ζουρνάδες και τα νταούλια.
Στις 29 Αυγούστου, γίνεται μεγάλο πανηγύρι στο χωριό Βαπτιστής (πρώην Γκούρα) των Βορείων Τζουμέρκων, που ολοκληρώνεται με το χορευτικό έθιμο «Κύκλες», που χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Παροιμίες
Πολλές είναι οι παροιμίες που λέμε οι Έλληνες, χρησιμοποιώντας το όνομα του Αγίου Ιωάννη.
Σπίτι χωρίς Γιάννη προκοπή δεν κάνει.
Δεν είναι κάθε μέρα τ’ Αι-Γιαννιού.
Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε.
Τι ‘χες Γιάννη, τι ‘χα πάντα.
Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει.
Να σε κάψω Γιάννη, να σ’ αλείψω λάδι.
Όπου Γιάννης και του Θεού η χάρη.
Βγάλε Γιάννη το παιδί σου να γιορτάζει κάθε μήνα.
Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη.
Ξέρει ο Γιάννης τι έχει μέσα στον τορβά του.
Τι κάνεις Γιάννη; Κουκιά σπέρνω.
Όχι Γιάννης … Γιαννάκης.
Κάνε Γιάννο μ’ τη δουλειά σου, κι ύστερα και πάλι θειά σου.
Ο Γιάννης με τα λόγια, χτίζει ανώγεια και κατώγεια.
Σαράντα πέντε Γιάννηδες ενός κοκόρου γνώση.
Πότε ο Γιάννης δεν μπορεί, πότε ο κώλος του πονεί.
Όλοι μιλούν για τ’ άρματα κι ο Γιάννης για την πίτα.
Τα καλά του Γιάννη θέμε και τον Γιάννη δεν τον θέμε.
Πιάσ’ τον Γιάννη τον άπιαστο.
Απ’ έξω Γιάννης κι από μέσα Σουλεϊμάνης.
Όλη μέρα καλογιάννη και το βράδυ κακογιάννη.
Όλοι θέριζαν κι η Γιαννούλα άσπριζε.
Σέρνει ο Γιάννης τον Γιαννάκη κι η Γιαννάκαινα τον Γιάννη.
Άλλη καμιά δε γέννησε, μόνο η Μαριώ το Γιάννη.
Άμα ακούς Μαρία – Γιάννη, βάλε ψάρια στο τηγάνι, εξόν του μπάρμπα-Γιάννη.
Γιάννη είχα, Γιάννη έχω κι αν ποτέ μου θα χηρέψω, πάλι Γιάννη θα γυρέψω.
Κόψε κέδρο, κάνε Αντώνη κι από πλάτανο Θανάση κι αν ρωτήσεις και τον Γιάννη ό,τι ξύλο κόψεις, κάνει.
Η Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Αθηνά Αηδονά στον εορτασμό των Θεοφανείων στη Θεσσαλονίκη
