Η τιμολόγηση του νερού συζητήθηκε στη Ολομέλεια του ΣτΕ

Ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας εκδικάζεται το θέμα της τιμολόγησης του νερού, έπειτα από σχετικές αιτήσεις ακύρωσης που έχουν καταθέσει ομοσπονδίες, σωματεία, συνδικαλιστικοί και άλλοι φορείς, αλλά και κάτοικοι από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.

Το ζήτημα της τιμολόγησης του νερού συζητήθηκε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε σχηματισμό Ολομέλειας, με τους προσφεύγοντες να υποστηρίζουν πως είναι αντισυνταγματική η κοστολόγηση του δημόσιου αγαθού.

Κατά τη συζήτηση, Σωματεία, Ομοσπονδίες και καταναλωτές υποστήριξαν πως η τιμολόγηση στόχο έχει την αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης και τη μετακύληση του κόστους των δαπανών στον καταναλωτή.

Η κοστολόγηση και τιμολόγηση του νερού αντισυνταγματική η όχι;

Στη μείζονα Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συζητήθηκε η αίτηση ακύρωσης έξι ομοσπονδιών, σωματείων, κ.λπ. (εργαζομένων στην ΕΥΔΑΠ, την ΕΥΑΘ, κ.λπ.) και 20 πολιτών καταναλωτών ύδατος, που ζητούν να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία η από 26-9-2024 ΚΥΑ για τον «Καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος, μέτρα βελτίωσης, διαδικασίες και μέθοδος ανάκτησης κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του».

Η μείζονα Ολομέλεια του ΣτΕ, με πρόεδρο τον Μιχάλη Πικραμένο και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Όλγα Ζύγουρα, καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν η ανάθεση του ελέγχου της τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδατος (ο οποίος μέχρι τώρα γινόταν από το κράτος και τους ΟΤΑ) σε ανεξάρτητη ρυθμιστική Αρχή, δηλαδή τη ΡΑΑΕΥ, διασφαλίζει τον έλεγχο των υπηρεσιών ύδατος με όρους δημοσίου συμφέροντος, ώστε το αγαθό του νερού να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών σε προσιτή τιμή, όπως επιβάλλει το Σύνταγμα.

Παράλληλα, η Ολομέλεια θα κρίνει εάν με τις ρυθμίσεις τής προσβαλλόμενης απόφασης υιοθετείται μεθοδολογία τιμολόγησης των υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης που μετατρέπει, κατ’ ουσίαν, το νερό σε εμπορικό προϊόν, χωρίς να διασφαλίζεται η παροχή οικονομικά προσιτών υπηρεσιών στους πολίτες και χωρίς να προστατεύονται κατά τρόπο αποτελεσματικό οι υδατικοί πόροι.

Κατά την ακροαματική διαδικασία, επισημάνθηκε από τα σωματεία ότι στην πραγματικότητα επιδιώκεται η αύξηση των εσόδων των παρόχων μέσω της αύξησης των τιμολογίων κατανάλωσης, ενώ παράλληλα θα γίνει μετακύλκηση του κόστους των δαπανών, κάτι που θα οδηγήσει σε συνεχείς αυξήσεις.

Επίσης, οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι με τη προσβαλλόμενη από 26-9-2024 ΚΥΑ επαναλαμβάνονται όσα είχε ακυρώσει το ΣτΕ με την απόφασή του το έτος 2022 για το ίδιο θέμα. Ακόμη, παραβιάζει την ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60/ΕΚ και την εσωτερική νομοθεσία, ενώ παραβιάζει και συνταγματικές διατάξεις, όπως είναι αυτές των άρθρων 5, 21, 25 και 106 του Συντάγματος.

Η ΕΥΔΑΠ ανέφερε ότι ανταποκρίνεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία και ο τρόπος που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα είναι ακριβώς ίδιος με αυτόν που ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως είναι η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία.

Επίσης, διευκρινίστηκε από την ΕΥΔΑΠ ότι θα γίνεται σταδιακά ανάκτηση του κόστους που μπορεί στο μέλλον να φτάσει και στο επίπεδο πλήρους ανάκτησης υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένες λεκάνες απορροής ποταμών. Η πλήρης ανάκτηση του κόστους ουδόλως απαγορεύεται από την ευρωπαϊκή Οδηγία.

Σε άλλο σημείο, η ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η βιομηχανική χρήση και η αγροτική χρυσή νερού, οι οποίες είναι η πλέον επιβαρυντικές για το περιβάλλον, χρεώνονται πολύ περισσότερο επι τη βάσει της αρχής ο «ρυπαίνων πληρώνει».

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έχει αποκτήσει ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταργήθηκαν αρμοδιότητες δήμων, περιφερειών, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως πρόσθεσε η ΕΥΔΑΠ.

Παρέμβαση υπέρ της προσβαλλόμενης υπουργικής απόφασης έχουν κάνει η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και η ΡΑΑΕΥ, οι οποίες παραστάθηκαν στο ΣτΕ.

Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του.

Εν τω μεταξύ, έξω από το ΣτΕ είχαν συγκεντρωθεί για να υπεραμυνθούν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού οι εργαζόμενοι σε δημόσιες και δημοτικές επιχειρήσεις αρμόδιες για τη διαχείριση του νερού, περιβαλλοντικές οργανώσεις και πολίτες.