Τσερνόμπιλ: Κάνει το «σκοτεινό τουρισμό» νέα ταξιδιωτική τάση
Είναι το μέρος όπου συνέβη η χειρότερη πυρηνική καταστροφή στον κόσμο,
προκαλώντας αναρίθμητους θανάτους και εκθέτοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε επικίνδυνη ακτινοβολία.
Παράλληλα, όμως, είναι και τουριστικό hotspot,
αφού επισκέπτες από όλο τον κόσμο συρρέουν στην περιοχή και «στήνονται» μπροστά από τα εγκαταλελειμμένα κτήρια για να βγάλουν μία φωτογραφία.
Ο λόγος, φυσικά, για Τσερνόμπιλ,
το οποίο το 1986 έγινε ο τόπος της απόλυτης καταστροφής και έκτοτε αποτελεί πόλη-φάντασμα.
Το Τσερνόμπιλ είναι το πιο τρανό παράδειγμα του λεγόμενου «σκοτεινού τουρισμού» –ενός όρου που χρησιμοποιείται για τις επισκέψεις σε τοποθεσίες που συνδέονται με θανάτους και ανθρώπινο πόνο,
όπως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί στην Ευρώπη ή το Μνημείο και το μουσείο για την 11η Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη.
«Είναι σχεδόν σαν να ζεις στα άκρα, όταν επισκέπτεσαι ένα μέρος όπου έχουν πεθάνει άνθρωποι.
Έρχεσαι αντιμέτωπος με την θνητότητά σου»,
αναφέρει στο CNNi ο Karel Werdler,
ιστορικός στο πανεπιστήμιο InHolland της Ολλανδίας.
Η επίσκεψη σε τέτοιες τοποθεσίες μπορεί να είναι μια εποικοδομητική εμπειρία,
κατά την οποία κάποιος μπορεί να αναλογιστεί τις φρίκες που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος ή η φύση.
Αλλά τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν και οι παγίδες του σκοτεινού τουρισμού για το τι συνιστά αποδεκτή συμπεριφορά σε τέτοιους τόπους,
είναι ακόμα πιο σκοτεινά,
ιδιαίτερα στην εποχή των social media.
Το Τσερνόμπιλ και η γειτονική πόλη Pripyat βρίσκονται στον χάρτη του σκοτεινού τουρισμού από τότε που άνοιξαν για τους επισκέπτες οι ραδιενεργές ζώνες αποκλεισμού που τα περιβάλλουν το 2011.
Το ενδιαφέρον των επισκεπτών, όμως,
έχει αυξηθεί ραγδαία το τελευταίο διάστημα –ιδιαίτερα μετά την προβολή της δημοφιλούς σειράς του HBO «Τσερνόμπιλ ».
Το Τσερνόμπιλ δεν είναι ο μοναδικός τέτοιος προορισμός στη λίστα του «σκοτεινού τουρισμού».
Το 2018 περίπου 2,15 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέφτηκαν το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς στην Πολωνία,
περίπου 50.000 περισσότεροι από πέρυσι. Μπορεί η αύξηση να είναι σχετικά μικρή αριθμητικά, αντανακλά ωστόσο μια παγκόσμια τάση.
Καθώς αυξάνεται ο τουρισμός σε διεθνείς προορισμούς, αυξάνεται επίσης και ο σκοτεινός τουρισμός.
«Δύο πράγματα συμβαίνουν.
Έχουμε τον σκοτεινό τουρισμό που υπήρχε πάντα σε διαφορετικές μορφές και το ζήτημα του υπερτουρισμού,
όπου οι δημοφιλείς τοποθεσίες γίνονται ακόμα πιο δημοφιλείς», λέει ο Philip Stone,
εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Σκοτεινού Τουρισμού του πανεπιστημίου του Λάνκαστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, ενώ είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί το φαινόμενο, γιατί είναι δύσκολο να οριστεί,
υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για αυτό τόσο ακαδημαϊκά όσο και στα media.
