Μάρκος Μπόλαρης: Ο καταυλισμός τους, στρατόπεδο με μιά έννοια, ήταν ψηλά στο Μενοίκιο.
Μπόζ Ντάζ το είπαν οι Τούρκοι, Κρύο Βουνό δηλαδή, επειδή στα αλπικά υψίπεδά του, το χιόνι διατηρείται σε αρκετά σημεία μέχρι την καρδιά του θέρους, και το χρησιμοποιούσαν σαν ψυγείο γιά την διατήρηση των τυριών.
Κι είναι στα ορεινά αυτά το μεγάλο κτήμα γιά την βοσκή αιγοπροβάτων , το Ούγκλες, που ο Σέρβος ηγεμόνας των Σερρών και εκ των ευεργετών της Σιμωνόπετρας, ο Ιωάννης Ούγκλεσης δώρησε στην Πατριαρχική Μονή Προδρόμου Σερρών.
Δυσπρόσιτος ο τόπος και το Ούγκλες κι ο παρακείμενος καταυλισμός σε τακτικό στρατό.
Μιά απότομη κι απροσπέλαστη χαράδρα κόβει απότομα το βουνό στα δυτικά , από βορρά μέχρι νότο, σαν εγκάρσια κοψιά από αρχαγγελική ρομφαία τον καιρό της δημιουργίας, καθιστώντας τον τόπο οχυρό !
Στο βάθος της χαράδρας, στα έγκατα κυλάει ποτάμι από τα βουνά της Βροντούς μέχρι να βρεί τον θεικό Στρυμόνα, γιό του Ωκεανού.
Γιαυτό και δεν τόλμησαν να βγούνε εκεί ποτέ μήτε Γερμανοί, μήτε Βούλγαροι.
Πήρε εντολή η μονάδα, Σύνταγμα μεγαλοπρεπώς ονομαζόταν, να ενισχύσει τις μονάδες του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκη σε επίθεση κατά των Γερμανών στο αεροδρόμιο του Σέδες.
Μοιράστηκαν μιά φέτα παξιμάδι, ξεροκόμματο κυριολεκτώντας, απ αυτό που περίσσευε ο πατριωτισμός των χωρικών γιά τους ψυχωμένους της Αντίστασης, τους το έφερε σ’ ένα υφασμάτινο ντουρβά ο σύνδεσμος απ’ το Βεζνίκιοι και την Δοβίστα , ήγουν από τα ευρισκόμενα στις υπώρειες του Μενοικίου όμορφα μεγαλοχώρια Άγιον Πνεύμα και Εμμανουήλ Παππά, την πατρίδα του αετού της Επανάστασης στα 1821.
Ξεκίνησαν .
Έπρεπε να βαδίσουν νύχτα στον κάμπο των Σερρών, με ντόπιο οδηγό χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τις βουλγάρικες περιπολίες, να διαβούν τον Στρυμόνα, με το νερό ως το στήθος, όπλα και πυρομαχικά ψηλά στα χέρια για να μην βραχούν, να περάσουν στη Βισαλτία χωρίς να τους αντιληφτούν Γερμανοί και οι τρισάθλιοι συνεργάτες τους, και να προλάβουν πριν χαράξει να καλυφτούνε στο δάσος του όρους Βερτίσκος.
Μόνον εάν έχεις ψυχή γίνονται αυτά !
Ψυχές φλεγόμενες από πατριωτισμό !
Λαγοκοιμήθηκαν κοντά στον Σωχό !
Και την άλλη βραδιά , μετά ολονύχτια πορεία ανάμεσα στις λίμνες τη Βόλβη και την Κορλωνεια, διάβηκαν τα σταροχώραφα της Μυγδονίας, γιά να συναντήσουν στα ψηλώματα του Χορτιάτη τις αντιστασιακές μονάδες του ΕΛΑΣ της Θεσσαλονίκης !
Κατάκοποι και θεονήστικοι ! Το ξεροκόμματο τους κράτησε την πρώτη μέρα.
Κι όμως δώσαν την μάχη στο Σέδες !
Με τους πάνοπλους Ναζί του Χίτλερ !
Προξενώντας σημαντικές ζημίες σε ανθρώπινο και στρατιωτικό υλικό στις μονάδες του Γερμανικού Στρατού κατοχής.
Ξανάστειλαν το μήνυμα της αδούλωτης ψυχής του Ελληνικού Λαού , που δεν έσκυψε το κεφάλι, πάλεψε, αγωνίστηκε. μάτωσε, θυσιάστηκε γιά την Λευτεριά ! Εξαιρούνται οι μηδίσαντες, οι λαδοβούλγαροι, οι γερμανοτσολιάδες ! Και πότε δεν υπάρχουν μηδίζοντες …
Επέστρεφαν ! Κατάκοποι , ταλαιπωρημένοι, πεινασμένοι !
Με ψηλά το κεφάλι. Περήφανοι !
Νικητές !
Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα στέλνει περήφανο χαιρετισμό ! Κι ο Εμμανουήλ Παππάς, συμπορευόταν, αγαλλόμενος γιά την
παλικαριά των εγγονών κι απογόνων του , οι οποίοι “τοις Εκείνου ρήμασι επείθοντο” !
Φτάσαν στα βουνά της Ζίχνης.
Η επιστροφή ήταν πάντοτε από διαφορετική διαδρομή !
Κι εκεί , τους περίμενε , πλουσιοπάροχο τραπέζι , στρωμμένο από τη φύση !
Μάρκος Μπόλαρης: Νομίσαμε ότι ήταν Μάνα εξ ουρανού, με διαβεβαίωσε ο ενενηνταπεντάχρονος μπάρμπα Θανάσης από το Χρυσό Σερρών, αφού προηγούμενως είχε συντάξει την διαθήκη στο γραφείο της συζύγου μου.
Είχε ζητήσει να με καλέσουν ώστε να μου εμπιστευτεί την ιστορία, που είχε βιώσει, συνοδοιπόρος, συμμαχητής, συναγωνιστής στις μονάδες του Μενοικίου με τον καπετάν Μάρκο, τον παππού μου, σαν να κατέθετε και μιά πολιτικοστρατιωτική διαθήκη των Αγνώστων Ελλήνων Στρατιωτών , που πάλεψαν γιά την Πατρίδα , contra στους κατακτητές !
Ναί, συνέχισε, στα ψηλά πάνω από την Αγριανή , μας περίμεναν χιλιάδες άσπρα σαλιγκάρια, εξαιρετική πηγή βιταμίνης.
Μη ρωτήσεις πως τα μαγειρέψαμε ! Με τέτοια πείνα, ξελιγωμένοι, τα τρώγαμε ωμά , τα φάγαμε ωμά και μας φάνηκαν πεντανόστιμα, αμβροσία !
Τι παρακαταθήκες !
Και τι ευθύνες, μας έχουν επωμίσει
αυτοί οι σεμνοί, ατρόμητοι, άγνωστοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, συνεπείς στη σειρά των μαχητών αυτού του Πονεμένου και Περήφανου Λαού, της Ρωμιοσύνης !